«Επισήμως, όλοι συνηγορούν κατά της βίας . Στη θεωρία, όλοι αποδέχονται ότι πρέπει να σεβόμαστε και να λαμβάνουμε υπόψη τον άλλον. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, υπάρχει μια πολύ ισχυρή τάση στον άνθρωπο να εξαλείψει τους άλλους, να αρνηθεί την ιδιαιτερότητά τους. Η εξάλειψη του άλλου είναι ο πραγματικός ορισμός της βίας», λέει η Μικέλα Μαρτσάνο στην εφημερίδα «Λιμπερασιόν», με αφορμή την έκδοση στη Γαλλία του «Λεξικού» της.
«Τι ακούμε, όμως, γύρω μας; Διθυράμβους υπέρ της ανταγωνιστικότητας που κατατάσσουν τους ανθρώπους σε νικητές και ηττημένους. Η καρικατούρα, η εικόνα, δηλαδή, του επιτυχημένου πενηντάρη που φορά Ρόλεξ, έχει γενικευτεί και επιβάλλεται σε όλους. Από τη μια πλευρά υπάρχουν όλοι αυτοί που θαυμάζουμε γιατί ελέγχουν τα πάντα και προβάλλονται ως είδωλα και από την άλλη, βρίσκονται οι απαξιωμένοι, όσοι δεν τα έχουν καταφέρει. Αυτή η συλλογιστική σηματοδοτεί μια επιστροφή σε πρωτόγονες καταστάσεις οι οποίες καλύπτονται από ένα πολιτιστικό κέλυφος. Στο "Λεξικό" υπάρχουν δύο μεγάλα άρθρα αφιερωμένα σε θέματα που, με την πρώτη ματιά, δεν συνδέονται συνήθως με τη βία: "προσόντα" και "αρετές", είναι οι τίτλοι τους. Ωστόσο, αυτές οι τόσο ζηλευτές αξίες για τον επιχειρηματικό κόσμο δημιουργούν σε πολλούς εργαζόμενους απίστευτη οδύνη και δεν είναι άλλο παρά η έκφραση μιας συμβολικής βίας που μπορεί να καταστρέψει ανθρώπους. Το σχολικό και επαγγελματικό μας σύστημα ωθεί, με όποιο κόστος, στον ανταγωνισμό, στα αριστεία. Ετσι, δύσκολα δεχόμαστε τις αδυναμίες μας και ενοχοποιούμαστε αν δεν επιτύχουμε, αν δεν μπορούμε να δώσουμε λύσεις σε κάποιο πρόβλημά μας. Προκειμένου να καλύψουμε αυτές τις αδυναμίες, καταλήγουμε στο να λέμε ψέματα στον εαυτό μας, ακόμη και να ασκούμε βία επάνω μας. Αντίθετα, νομίζω πως όσοι δέχονται να αποκαλύψουν στους άλλους τις αδυναμίες τους, γίνονται πιο δυνατοί».
Σύμφωνα με την Ιταλίδα φιλόσοφο και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, η φιλελεύθερη οικονομία αποτελεί μια μορφή βίας: «Εδώ και τρεις δεκαετίες, μια λογική κάποιων επιχειρηματιών δικαιολογεί την οικονομική βία και μετατρέπει σε ήρωα εκείνον που επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του εις βάρος των άλλων», επισημαίνει στην εφημερίδα «Λα Κρουά». «Από τη στιγμή που λησμονούμε το ευάλωτο του κάθε ατόμου και που επιβάλλουμε ιδανικά -στο όνομα της λογικής, της τεχνολογικής προόδου ή της θρησκείας- γεννιέται η χειρότερη βαρβαρότητα. Αλλά και σήμερα, και ιδιαίτερα μετά την κρίση του 2008, με τις καταστροφές που προκλήθηκαν από αυτή την ιδεολογία, η αναζήτηση του μέγιστου κέρδους για πολλούς παραμένει το ζητούμενο».
(...) «Ενα από τα στοιχήματα του "Λεξικού" είναι να καταδείξει πως η προτεραιότητα που δώσαμε στην οικονομία μάς οδήγησε στο να παραβλέπουμε κάθε άλλη αξία και να δικαιώνει, εν τέλει, την προσφυγή στη βία. Οπως είναι η περίπτωση των βασανιστηρίων. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου ξανάρχισε η πρακτική των βασανιστηρίων, και εν μέρει γίνονται αποδεκτά, λόγω του φόβου ενδεχόμενων τρομοκρατικών πράξεων. Και αυτό στο όνομα μιας λογικής που έχει σχέση με την οικονομία: το κόστος και τα κέρδη. Βασανίζουμε ανθρώπους (αυτό είναι το κόστος) για να σώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους (το κέρδος).
»Εδώ και λίγο καιρό, ένα κίνημα αμφισβήτησης ορθώνεται ενάντια σε αυτές τις "οικονομίστικες" λογικές που εφαρμόζονται σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής, καθώς επί τριάντα χρόνια , συνηθίσαμε στην ιδέα πως η μόνη αξία που μετρά είναι η αξία της χρηστικότητας, η οποία δημιουργεί όμως, μεταξύ άλλων, πολλές ανισότητες.
»Σήμερα, περισσότερο από διάθεση για εξέγερση, υπάρχει μια γενικευμένη απελπισία μέσα στις κοινωνίες μας, όπως και στις σχέσεις Βορρά - Νότου. Η κραυγή κατά της αδικίας είναι παγκόσμια. Και αυτή η απόγνωση χωρίς διέξοδο βιώνεται από τους πιο ευάλωτους ως βία. Επιπλέον, στις κερματισμένες κοινωνίες μας, όλο και πιο σπάνια υπάρχει διάλογος αφού πια δεν μπορούμε να ονοματίσουμε τα πράγματα. Ετσι, οι απεγνωσμένοι αντιδρούν και αυτοί με βία. Αυτό ακριβώς συνέβη το καλοκαίρι με τις ταραχές στη Βρετανία: μια έκρηξη χωρίς συγκεκριμένο σκοπό. Και πώς την αντιμετωπίζουμε; Με πλήρη καταστολή που δεν βοηθά σε τίποτε. Οσο για τη "μηδενική ανοχή" που εφαρμόστηκε στις ταραχές στα παρισινά προάστια και αλλού, δεν έχει νόημα, αφού η τακτική αυτή δεν επιτρέπει την αναζήτηση των αιτιών που προκαλούν τις εντάσεις και αγνοεί τη σημασία της επινόησης ενός νέου τρόπου για να μπορούμε να ζούμε όλοι μαζί. Οι πολιτικοί υπεύθυνοι σπαταλούν το χρόνο τους καταγγέλλοντας τη βία, καμιά φορά με υπερβολικό τρόπο, λες και ονειρεύονται μια κοινωνία όπου θα έχει εξαλειφθεί εντελώς η βία. Αυτό είναι ανέφικτο. Η επιθετικότητα, οι καταστροφικές τάσεις πάντα υπήρξαν και θα υπάρχουν. Ολοι κάποια στιγμή διακατεχόμαστε από το μίσος, την οργή ή την εκδίκηση.
»Πρέπει να καταφέρουμε να αναγνωρίζουμε αυτή τη σκοτεινή στιγμή που υπάρχει μέσα στον κάθε άνθρωπο και να επιβάλουμε ένα ανυπέρβατο όριο: τον ακλόνητο σεβασμό για τη ζωή του άλλου. Δεν είναι εύκολο να ζούμε με τους άλλους, να δεχθούμε τις διαφορές. Και είναι πιο σύνθετο όταν η χρησιμότητα είναι το μοναδικό κριτήριο που αναγνωρίζεται. Από το 1847, ο Μαρξ ανήγγειλε πως θα έρθει μια μέρα όπου τα πάντα θα είναι αντικείμενα συναλλαγής και εμπορίας. Εδώ βρισκόμαστε, σήμερα».
Ποιες άλλες μορφές μπορεί να πάρει η βία; «Το να προδώσεις την εμπιστοσύνη κάποιου είναι δείγμα μεγάλης βίας. Γιατί το να εμπιστεύεσαι είναι ένα στοίχημα, ανοίγεις τον εαυτό σου με όλα τα τρωτά σημεία σου στον άλλον, και όταν προδίδεσαι, το βιώνεις ως προσωπική καταστροφή. Ισχύει για τα άτομα, αλλά όχι μόνο. Γιατί η εμπιστοσύνη είναι το σταθεροποιητικό υλικό κάθε κοινωνίας: επιλέγουμε τους ηγέτες, τους εμπιστευόμαστε για να υπερασπιστούν το κοινό συμφέρον.
»Στην Ιταλία συμμετείχα σε μια εκπομπή όπου είχε προσκληθεί μια ομάδα εργατών. Είχαν συμφωνήσει με την εργοδοσία να δεχτούν μειώσεις μισθών με την προοπτική να μην απολυθούν. Τελικά, το εργοστάσιο έκλεισε και απολύθηκαν όλοι, παρά τις διαβεβαιώσεις των αφεντικών τους. Μετά την εκπομπή βρέθηκα στο αεροδρόμιο και κάποιος που είχε δει την εκπομπή με πλησίασε και μου είπε: "Τα ίδια συμβαίνουν παντού. Δεν αντέχουμε άλλο, δεν πιστεύουμε πια κανέναν. Η κατάσταση είναι εκρηκτική"».
Πηγή: enet
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου